1980'lerin sonunda ENKA'nın açtığı kapıdan Rusya (o zamanlar Sovyetler Birliği) pazarına adım atan Türk müteahhitler, aradan geçen yaklaşık 30 yılın sonunda en az 80 milyar dolar değerinde iki binden fazla proje tamamladı. 

Türkiye Müteahhitler Birliği verilerine göre, 1972 yılından 2018 yılı mart sonuna kadar geçen sürede, Türk inşaatçılar 120 ülkede 9300 civarında proje üstlendi, projelerin toplam tutarı 360 milyar ABD dolarına ulaştı. 1970'lerle 1980'lerde yurt dışında en çok iş yapılan ülkeler arasında Libya birinci sıradaydı, 1990'lardan itibaren liderliğe Rusya pazarı yükseldi. 30 yıllık sürede Türk inşaatçılar, Rusya'nın önem verdiği hükümet ve parlamento binaları dahil prestij projelerinin çoğunu üstlendi ve başarıyla tamamladı. Resmi rakamlarda 80 milyar dolar görünen Rusya'dan elde edilen gelir aslında gerçeği yansıtmıyor çünkü 1990'larda inşaat patlaması yaşanan özellikle Moskova'da kayıt dışı çalışan küçük-orta ölçekli çok sayıda Türk inşaat firması bulunuyordu. 

Türk inşaatçıların tamamladığı son büyük proje 13 milyar dolarlık Amur Gaz İşleme Tesisi oldu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen hafta ülkenin uzak doğu bölgesinde Rönesans şirketinin yükleniciler arasında yer aldığı tesisin açılışını yaparken projeye katılanlara teşekkür etti ve tüm yabancı firmalarla ortak çalışmalardan övgüyle bahsetti. Rönesans Holding'in St. Petersburg’da inşa ettiği Rusya ve Avrupa’nın en yüksek binası Lahta Center, CNN'de haber konusu olmuştu. 

ENKA, Rönesans, ANT Yapı, ESTA, Monotek Stroy, Yenigün İnşaat ve Limak Rusya'da değişik alanlarda modern tesisler yapan Türk şirketlerinin başında geliyor. 

2015 yılında Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, ENKA'nın Rusya’nın başkentinde 530 milyon dolarlık yatırımla kurduğu “Kunstevo Plaza” çok fonksiyonlu AVM ve iş merkezinin açılışındaki konuşmasında Türk inşaat firmalarının Moskova'yı modernize ederek cevherini değiştirdiğini söyledi.

Bugün Moskova'nın gökdelen inşaat projeleri Rönesans ve ANT Yapı firmalarına emanet edilirken, ANT Yapı iştiraki ANTTEQ ise Rusya'nın başkentinde elit konutları inşa etme ününe sahip. Rusya'nın saygın gazetelerinden Vedomosti, söz konusu şirketin, dünyada kendini kanıtlamış ünlü bir firma olduğunu yazdı.  

ANTTEQ  şirketi ortaklarından İsmet Birinci ise, çalışmalarını şöyle özetliyor:

"Moskova'da Kremlin Sarayı’nın karşısındaki Moskova nehrinin diğer kıyısında konut, otel ve ofislerin yer alacağı "Zolotoy Ostrov" (Altın Ada) projesinin inşaatını başarıyla tamamladık. Burası eski Çarlık Rusya'sı döneminde en prestijli ve sosyete mekanlarından biriydi. Bu gibi projelerimize Moskova Belediyesi olumlu not verdi. Rusya'nın en büyük havalimanlarından Moskova'daki Domodedovo’nun 2. terminal binasının inşaatını da söz verdiğimiz tarihte tamamladık."  

ESTA Construction'ın başarıları da zaman zaman Rus medyasına yansıyor. Devlet kanalı Rossiya, ülkenin merkez kentlerinden Saratov'daki Gagarin Havalimanı'nı şirketin başarılı projelerine örnek gösterdi. 

Ünlü gazeteci ve TV sunucusu Vladimir Solovyov,  ESTA'nın Moskova çevre bölgesinde Mercedes fabrikasını inşa ettiğine dikkat çekerek şirketten övgüyle söz etti. FIFA Başkanı Gianni Infantino da söz konusu şirketin Rusya'da inşa ettiği Krasnodar Arena Stadı'nı överek, "Dünyanın en iyisi" dedi. Rus spor yazarı İgor Bogaçyov ise, Türk inşaat şirketlerin birçok ülkede UEFA ve FIFA kriterlerine uygun stadyumlar inşa ettiğini vurgulayarak, "Türk firmalarının dünya sporuna katkısı büyük" diye konuştu.

Monotek Stroy şirketi de, Moskova'da modern hastaneler yapmasıyla tanınıyor. Şirketin inşa ettiği yerler arasında Loginovo Moskova Klinik Bilimsel Merkezi'nin yanı sıra Moskova Lujniki Spor Kompleksi'ne ait Su Sporları Merkezi bulunuyor.  

Yenigün İnşaat da Rusya'da başarılı projelerine imza atan şirketlerden. RT-Invest şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Andrey Şipelov, şirket için "Çok kapsamlı bir endüstriyel inşaat geçmişine sahip firma" demişti.  

Rus parlamentosunun yayını Parlamentskaya Gazeta, Türk inşaat firmalarının projeleriyle tüm dünyada ünlü olduğunu vurguladı. Mersin Akkuyu Nükleer santralindeki çalışmalara değinen Rus devlet gazetesi, "Santral bir Rus projesine göre inşa ediliyor, neredeyse tüm ekipman Rusya'dan tedarik ediliyor ve inşaat ve montaj işleri için ağırlıklı olarak Türk firmalara öncelik veriliyor. Bu tesadüf değil. Türkler uzun zamandır inşaat projeleriyle tüm dünyada ünlüdür. Büyük ölçekli tesis, gökdelen, AVM'ler, ofis merkezleri ve stadyumlar projeleri konusunda uzmanlar" diye yazdı. 

Rusya St. Petersburg Devlet Üniversitesi (SPBGU) Çağdaş Türkiye Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Apollinariya Avrutina da, Türk inşaat firmalarının Rusya'da önemli eserler inşa ettiğini belirterek, "Modern Moskova'nın yarısını Türkler inşa etti" dedi.

Rusya Ulusal İnşaatçılar Birliği (NOSTROY) Başkanı Anton Gluşkov, Türk müteahhitlerin dünyadaki başarılı çalışmalarına vurgu yaparak, "Ulusal ekonomiyi ve ulusal pazarı olabildiğince korumamız gerektiğini anlıyoruz ve şantiyede yerel personelin çalışmasını sağlamaya çalışıyoruz,  Rosatom (Rusya Devlet Nükleer Enerji Şirketi) örneği gibi. Ve belki Rosatom örneğini kullanarak, Rus ulusal inşaat sektörünü bir ihracat endüstrisi haline getirmeye çalışalım. Bakınız, Türkiye bu beceride ustalaştı, tüm dünyada müteahhitlik hizmetlerinden oldukça başarılı bir şekilde yararlanıyor. Bizim de örnek almamız lazım" dedi.

https://medyagunlugu.com/haber/turk-muteahhitlerin-rusya-basarilari-49581

FUAD SAFAROV