TARIM

Uçak krizi sonrasında başta domates ve narenciye olmak üzere bazı tarım ürünlerine yönelik olarak getirilen ithalat yasakları sektörü olumsuz olarak etkilemiştir. 2016 yılının ilk 7 ayında Türkiye’den Rusya’ya sebze grubu ihracatında %91 oranında azalma görülmüştür. Ayrıca gümrüklerdeki kontrol uygulamaları, tam sayım, numune alma gibi uygulamalar, taşıma güzergâhlarının değişmesi gibi nedenlerle büyük maliyetler ve kayıplar yaşanmıştır.

Bu nedenlerle, öncelikle söz konusu ithalat yasaklarının kaldırılması, ayrıca gümrük uygulamalarına yönelik gerekli görüşmelerin yapılması, TIR geçişleri ve vize sorunlarının çözülmesi ve diğer mekanizmaların oluşturulması büyük önem taşımaktadır.

7- ENDÜSTRİYEL MUTFAK EKİPMANLARI

Rusya Federasyonunda yapılan araştırmalara göre önemli bir potansiyel bulunmaktadır. İstatistiklere göre yıllık bu alandaki ticaret hacmi 2,5 milyar dolardır. Bugün kadar bu Pazar bir çok ülkede olduğu gibi maalesef ağırlıklı olarak İtalya, Almanya ve son yıllarda Çin etkin durumdadır. Türkiye olarak bu alanda ne kadar etkin olduğumuz bilinmekle birlikte Rusya’da fazla etkin olamamaktayız. Bunun en önemli nedenleri arasında yüksek maliyetli gümrük oranlarını saymak mümkündür.

Bu gümrük oranları belki kısa sürede aşılamayabilir. Ancak raporumuz içeriğinde ifade edildiği üzere gerek devlet teşvikleri ve gerekse diğer itibari destekler ile en azından yarı mamul olarak Rusya’da varlığımızı göstermek bunun aşılmasında önemli kattılarda bulunacaktır. Küçük bir örnek vermek gerekirse bu alanda ciddi bir Pazar payına sahip olan soğutucu grubunda uygulanan gümrük maliyetleri ile rakebetetmek nerede ise imkansız hale gelmektedir.

Bir diğer konu ise; özellikle otel projelerinde daha etkin olunabilmesi için tanıtım faaliyetlerine yer verilmesi gerekmektedir. Çünkü bu alanda dünyada etkin proje grupları bu alanı ele geçirmiş olup uluslarasaı alanda yetkili kılınan proje firmaları ürün alımlarında sadece yönlendirme ile kalmayıp zorunluluk getirmektedirler. Bunun için ülkemizi temsil edecek proje gruplarının oluşturulmasında gereken teşviklerin ve PR çalışmalarının desteklenmesi gerekmektedir diye düşünüyoruz.

8- TEŞVİK UYGULAMALARI

​Devletimizin ihracatı geliştirmek adına önemli teşvik uygulamalarının olduğu bilinmektedir. Bu teşvik uygulamasının yurt dışındaki ihracatçımız için iki önemli katkısı bulunmaktadır. Bunlar;

Teşviklerin esas olarak bu anlamda algılanması gerçekten büyük önem taşımaktadır.

Rusya’da yaşanan sürece dikkatle baktığımızda ilginç bir tablo ortaya çıkmaktadır. Şöyle ki;

24 Kasım sonrası Rusya’da faaliyet gösteren Türk İş dünyasına baktığımızda karşımıza iki tespit çıkmaktadır; Buzor dönemde

Bu durum dikkatle incelendiğinde karşımıza çıkan tespit şu şekildedir:

Rusya Federasyonunda yatırım yapan, taahhüt hizmetlerinde bulunan üretim yapan ve bir anlamda istihdam yaratıp katma değer oluşturan firmalar faaliyetlerine devam etmişlerdir. Bir anlamda en önemli olarak da burada Türk İş Dünyası varlığını devam ettirmişlerdir.

Bu şekilde değil de, salt ithalat anlamında sadece Türkiye’den ithal kaynaklı ticarette bulunanlar zorunlu olarak dönmek ya da geçici de olsa faaliyetlerine ara vermek durumunda kalmışlardır. Çünkü bu süreçte oluşan risk politik risk olup, politik riskten de en hızlı etkilenen alan ithalat rejimidir.

Bu tespitler doğrultusunda uygulanan teşviklere baktığımızda, uygulanan teşviklerin tamamen salt ithalat noktasında olduğu gözlenmektedir. Oysa ki, gerek Rusya’da ve gerekse diğer ülkelerde ki, şu anda konumuz Rusya Federasyonudur. Burada Türk İş Dünyası kimliğini bu olumsuzluklar sürecinde devam ettiren kesim üretici ve yatırımcı kesimdir. Fakat ne gariptir ki, bu kesim uygulanan teşviklerden hiç yararlanamamaktadır.

Çok ilginç bir örnek vermek gerekirse; firmamızın üç ayrı kiralama alanı bulunmaktadır. Ofis, mağaza ve üretim alanı. Ofis ve mağaza için teşvik kapsamında olup üretim alanımız teşvik kapsamında değerlendirilmemektedir. Oysa ki, biraz önce izah edildiği üzere en zor dönemlerde bile kalıcılığı sağlayan kısım bu üretim alanıdır. Esas olarak devamlılık anlamında bu faaliyetler dikkate alınmalı ve kalıcılığı sağlayan bu alanlar da teşvik kapsamında incelenmelidir.

Yine aynı şekilde, hizmet alanındaki diğer sektör grupları da bu bağlamda yeniden incelemeye alınmalı ve geleceğe yönelik hedefleri konu alan bu çalışmalar teşvik kapsamında değerlendirilmelidir. Örneğin, lokantacılık hizmetleri bir anlamda bacasız fabrika gibi faaliyet göstermektedir. Fakat teşvik kapsamında değildir. Teşvik kapsamına alınabilmesi için zincir lokantacılık olarak faaliyet göstermesi istenmektedir.

Teşvik uygulamasında bir diğer sıkıntılı durum da;özellikle 24 Kasım sonrasında bir çok Türk firmasının zorunlu olarak kendi firmalarını kapatarak Rus pasaportlu bir tanıdığının üzerine kurulu bir şirkette faaliyetlerini sürdürmesidir. Dolayısı ile mevcut uygulamaya göre devam eden teşvik yararlanma süreci kesintiye uğramış olmaktadır. Bu da zaten zor durumda olan ihracatçının bir başka açıdan desteksiz kalması durumun ortaya çıkarmaktadır.

Krizin çözümü öncesinde Sayın Bakanımızı ziyaretimizde bu konuyu ifade etmiştik ve Sayın Bakanımız da ilgili birime talimat verilerek en azından belirli bir süre Rusya’da faaliyet gösteren firmalara dokunulmamasını ifade etmişlerdi. Bu yönde adımların atılarak destek verilmiş olacağını düşünüyoruz.