TR   RU   EN
Haberler
Geri DönDetaylar
Prof. Dr. Abdurrahim Güzel'in kaleminden Rusya ve Türkiye toplumsal ve ekonomik ilişkileri-13
26 Haziran 2024 / Saat: 13:10

Türkiye’ye yönelik turist sayısının artırılmasına katkı sağlayacağına inandığımız önerileri şöyle sıralamakmümkündür;

 

Uçak katkıları:

 

Halihazırda 31 Ağustos’a kadar uygulanmış olan uçak katkısının kesintisiz olarak 2017 Mayıs ayına kadar(dahil) uzatılması...

Sonraki en az iki yıl boyunca Ocak-Mayıs(dahil) ve Ekim(dahil)-Aralık kış ve bahar dönemlerine uygulamanın devam ettirilmesi...

Bu uygulamayla özellikle bahar dönemlerinde başka daha sıcak destinasyonlara giden potansiyel Türkiye müşterisinin etkilenmesi, kış döneminde ise sınırlı  sayıdaki tatilcilerin, grupların, futbol ve diğer spor takımları gibi özel organizasyonların Türkiye’ye daha fazla yönlendirilmesi mümkün olabilecektir.

Özellikle Rusya Federasyonu özelinde Türkiye pazarı için derinleşen ekonomik kriz ve hane halkı reel gelirlerine olumsuz etkisinin yanında yaşanan siyasi (24 Kasım sonrası) kriz nedeniyle uygulamaya konulan yaptırımlar ve kısıtlamaların birlikte etkisi nedeniyle 2016 ilk 7 aylık dönemde Türkiye'ye giden Rus ziyaretçi sayısında (gerçekleşme) bir önceki yıla kıyasla % 93 lük, bir azalma oldu ve bu nedenle bu pazarda faaliyet gösteren ve mülkiyet devri dahil birçok ciddi sıkıntı yaşayan tur operatörleri için diğer ülkeler için uygulanan teşvik/destek mekanizmaları yanında ekstra özendirici tedbirlerin devreye sokulması (Örnek; chartera verilen desteklerde Rusya ve periferisi durumundaki BDT pazarı için hem destek miktarı hem de destek verilecek dönemin uzunluğu açısından özel uygulamalar olması gibi). 

 

Tanıtım ve PR çalışmaları:

 

Tanıtım çalışmalarının sezon öncesi Ocak-Şubat aylarında başlatılması daha etkili olacaktır.

Tanıtımda ağırlıklı olarak deniz-kum-güneş faktörünün kullanılması  önemlidir.

Mecra olarak daha çok internet ve televizyon reklamlarına yönelinmesi önerilmektedir.

Tanıtım çalışmalarıyla  ayni anda ve kesintisiz olarak PR yapılması tüketici üzerinde önemli etki yaratacaktır.

Yukarıda belirtilen gerekçeler de dikkate alınarak tur operatörleriyle ortak tanıtım, satış ve pazarlama çalışmalarına geçmişe kıyasla daha yüksek bütçeler ayrılmalıdır.

 

Sınırlamaların kaldırılması:

Diğer sektörlerde olduğu gibi turizm sektöründe de Türk vatandaşları için şirket mülkiyet hakları ve çalışma vizelerine dair hakların geri iadesi...

 

3-İNŞAAT

 

2014 sonuna yaklaşırken Rusya’da rubledeki büyük yıkım ortaya çıktı. Avrupa Birliği’nin yaptırımları Rubleyi çok olumsuz etkiledi. 2014 yılı Ocak ayında Ruble/Dolar karşısında 33 seviyelerindeydi. 2015  13 Ocak itibariyle Ruble/Dolar karşısında 62 seviyesinde oldu. 2016 Eylül ayı halen Ruble/Dolar karşısında 65  seviyelerindedir. Ruble neredeyse %100 oranında değer kaybetti. Rusya Merkez Bankası değer kaybını durdurmak için her defasında faizi sert bir şekilde artırdı. Ancak Merkez Bankasının uyguladığı para politikaları değer kaybının karşısında dik durmaya yetmedi. Değer kaybının sebeplerini; Ukrayna Krizi, AB-ABD’nin yaptırımları ve son olarak da petrol fiyatlarının dip seviyelere düşmesi şeklinde ilişkilendirebiliriz.

ABD yaptırım kararlarını dört ana başlıkta topladı;

Finans,

Askeri Donanım,

Silahlar  

Petrol Üretim Ekipmanları.

Bu yaptırımlardan şüphesiz olarak en çok Finans sektörü etkilenecektir. ABD üç Rus Bankasına yaptırım kararı aldığını açıkladı. Bu bankalar; VTB, Bank of Moscow ve Rosselkhozbank. Yaptırımlarla birlikte bu bankalar büyük olasılıkla Avrupa’dan finansman bulamayacaklardır,


       Uygulanan yaptırımlarla Rusya resesyona girebilir, ancak Avrupa, Rusya’dan daha fazla etkilenecektir. Avrupa’nın ekonomi devleri arasında yer alan Almanya’nın 2014 büyüme rakamlarını revize ederek düşürdüğünü biliyoruz. Almanya’nın ihracatının cirosu yaklaşık olarak 11 milyar Euro azaldığı öngörülüyor. Almanya toplam ihracatın %3 ünü Rusya’ya yapıyordu. Ancak bu oran her ne kadar küçük olsa da yapılan ihraç ürünlerinin Katma Değeri, yüksek olduğu için Almanya büyük bir kayıp yaşadı.
S&P Nisan ayında, Moody’s Ekim ayında, Fitch Ratings ise 10 Ocak’ta Rusya’nın kredi notunu düşürdü. Gerekçe olarak da Ukrayna krizinden kaynaklanan yaptırımların Rusya’nın ekonomik görünümünü bozduğu öne sürüldü. Bu yaptırımların büyümeyi olumsuz etkileyeceğini ve bankacılık alanındaki kırılganlığın artacağına vurgu yapıldı.

 

Rusya, ihracatının %45’ini Avrupa Birliğine ve Avrupa Birliği ise ihracatının %3’ünü Rusya’ya gerçekleştirmektedir. Rus Ekonomisi göreceli olarak küçük olsa da enerji ve ham madde bakımından çok zengindir. Rusya’ya uygulananambargodan dolayı Avrupa’nın etkilenmesi kaçınılmazdır. Rusya, doğal gazın Avrupa’ya taşınmasını sağlayacak olan Güney Akım Projesini durdurduğunu ve geliştirilmesine devam etmeyeceklerini açıkladılar. Projenin kaderinin AB ülkelerinin elinde olduğunu dile getirdiler. Aynı gün Türkiye’ye yeni boru hattı yapılacağını bildirdiler. Rusya, ABD’nin yaptırım açıklamasının bir gün sonrasında Polonya’dan meyve sebze ithalini durdurduğunu bildirdi. Bu ay içinde Avrupa’ya karşı yasakları genişleterek, yaptırımlara destek veren ülkelerden meyve ithalatını durduracaklarını açıkladılar. McDonalds’ın açıklamasına göre Rusya’da 200 şube incelemeye ve denetlenmeye tabi tutuldu. Yaptırımlar karşılıklı düello haline geldi. Rusya’nın ambargosundan en çok Polonya, Litvanya, Almanya ve Hollanda etkilenecek gibi duruyor.

 

Yukarda açıklanan bir çok sebepten dolayı 24 Kasım öncesi ve  sonrası zaten İnşaat sektörünün gidişatı kötüye doğru gitmekte idi.

Gerekli dış yatırım sağlanamadığından ayrıca bankalardaki aşırı faiz artışlarından dolayı işverenler bir çok projeyi rafa kaldırdı yada küçülme yoluna gitti.

Devlet bu sırada konut alıcıları için devlet destekli bazı kredi paketleri hazırlattı. Bu durum az da olsa konut inşaatlarını ayakta tuttu. Fakat AVM ve ofis alanlardaki boşluklardan dolayı yapılması planlanan bu tür yapılar rafa kaldırıldı. Kiralar düştü insanların alım gücü değişti.

 

24 Kasımda malum olay olmasa idi burada şu avantajlar olabilirdi;

a. Tam bu sırada tüm desteği ve komşusu olan Türkiye ihracat, finansman, turizm, sanayi, tıp, İNŞAAT anlamında birçok yeni kapılar açılması sağlayabilecekti. Sadece Rusya’nın belli bölgelerinde tam bu sırada yaklaşık (Net değil) 40 yatırım projesi iptal edildi.
b. Türkiye’nin emlak sektöründeki becerisi, Rusya da yıllardır kanıtlanmış inşaat becerisi, finansman gücünü dolaylı olarak Rusya’daki Türk firmalarına kazançlar getirecekti. Vasat giden inşaat sektörü yatırımcı kimliği ile biraz canlı kalacaktı.
c. Malum yasaklar yatırımcının pasifize edilmesi  vedoğru orantılı olarak diğer sektörlerin çalışma kapasitesini sıfıra indirmiştir.
d. Bu süreçte alınabilecek yollar rakamsal olarak şu anda  afaki şekilde hesaplanabilir. Fakat detaya inildiğinde bu gerçeklerin varlığı da malumdur. Halen geç olmamakla birlikte devam eden yaptırımlar sayesinde bu ivmeyi yeniden yakalamak mümkündür. Bu anlamda gerekli yerlerde gerekli şekilde bilgi paylaşımı ve devlet destekleri (çift taraflı) Türkşirketlerine yol aldıracaktır.

 

Konu ile ilgili önerilerimiz aşağıda belirtilmektedir.

 

a. Rusya Federasyonu’nun ulusal güvenliğinin ve ulusal çıkarlarının korunması ve Rusya Federasyonu vatandaşlarının suç ve diğer kanuna aykırı hareketlere karşı korunması için 30 aralık 2006 tarih ve 281-FZ No’lu ‘Özel Ekonomik Tedbirler Hakkında’ kanunu ve 28 aralık 2010 tarihli 390-FZ No’lu ‘Güvenlik Hakkında’ kanuna uygun olarak aşağıdaki hususları hakkında Sayın Putin V.V. tarafından karara bağlanan, ayrıca Sayın Medvedev D.A. tarafından karara bağlanan Rusya Federasyonu Hükümetinin 29 Aralık 2015 tarihli Kararnamesi No.1457 kapsamında onaylanan bazı sınırlamaların ve yasakların  kaldırılması büyük önem taşımaktadır. Özellikle aşağıda belirtilen yasakların kaldırılması;

 

b. Bina, mühendislik yapıları inşa etme ve özel inşaat işleri, OKVED kodu 41-43 ОК 029-2014  (KDES, Rev.2).

 

c. Mimarlık ve mühendislik-teknik projelendirme, teknik testler, araştırma ve analiz alanında faaliyetleri yürütme, OKVED kodu 71 ОК 029-2014 (KDES, Rev. 2).

 

d. Devlet ve belediye gereksinimlerini sağlamak amacıyla yapılan işlerin gerçekleştirilmesi, hizmetlerin verilmesi.

 

e. Ahşap işleme.

 

f. Bunlar ile bağlantılı işçi kotaları ve izinleri mevzuatının eskisi gibi yürürlüğe konulması

 

g. Daha önce Soçi Kış Olimpiyatları tesisleri inşaatlarında yaşanan son dakika Türk inşaat firmaları çağırılarak ikinci, üçüncü kişilerden iş alma olanağının önüne geçmesi adına 2018 Dünya futbol şampiyonası için gerekli işverenler ile bire bir bağlantılar sağlanması.

 

h. Altyapı, üstyapı yatırım projelerinin düzenli olarak belli platformda paylaşımının yapılması bu bağlamda yatırımcı şirketleri teşvik edici bazı mevzuat değişikliklerin gerçekleştirilmesi (para getirilmesi ,özelteşvikler, vergi mevzuatı vb.)

 

i. 53 firma ile sınırlı Türk şirketleri listesinin iptal edilmesi ya da en azından bu sayının genişletilmesi

 

j. Rus yüklenici, yatırım, sanayi şirketlerinin de Türkiye de aynı şekilde yatırım, müteahhitlik hizmetleri verilmesi konusunda yollar açılması (tünel, metro, raysistemler ,sanayi petrokimya)

 

k. Çalışma grubu kapsamında Müteahhitlik Birliği ya da Rusya’daki karşılığı Rus Türk şirketlerinin bir araya gelebilecekleri ortamlar oluşturulması.

 

l. İki ülke finans kuruluşları desteği ile yatırım yapabilme kabiliyetinin arttırılması

 

m. Türkiye Devleti desteği ile politik düzeyde sık sık şirketlerin PR larının yapılması.