III-TÜRK-RUS EKONOMİK İLİŞKİLERİNDEKİ MEVCUT DURUM-İSTATİSTİKLER
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından açıklanan istatistiklere göre, 2016 Ocak-Temmuz döneminde Rusya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısında %89 oranında azalma olmuştur. Haziran sonu itibarıyla tur satışı yasağının kaldırılması ve 28 Ağustos itibarıyla charter uçuş yasağının kaldırılması sonrasında yılın kalan döneminde azalma oranında gerileme yaşanması beklenmektedir.
|
2010 |
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2015 |
2016 |
Türkiye'ye gelen Rus turist sayısı, (1000) |
3.107 |
3.468 |
3.599 |
4.269 |
4.479 |
3.649 |
2.140 |
231 |
Ocak-Temmuz |
|
|
|
|
|
|
|
|
Kaynak :Kültür ve Turizm Bakanlığı
2-Dış Ticaret
Türkiye’nin 2016 Ocak-Temmuz döneminde Rusya’ya yaptığı ihracat geçen yılın aynı dönemine kıyasla %60 oranında, ithalat ise %30 oranında gerilemiştir.
Türkiye-Rusya Dış Ticaret-1000 $ |
|||
|
İhracat |
İthalat |
Denge |
2012 |
6.680.586 |
26.625.286 |
-19.944.700 |
2013 |
6.964.209 |
25.064.214 |
-18.100.005 |
2014 |
5.945.713 |
25.293.392 |
-19.347.679 |
2015 |
3.591.151 |
20.400.229 |
-16.809.078 |
2015 |
2.115.103 |
12.844.475 |
-10.729.372 |
2016 |
839.093 |
8.881.452 |
-8.042.359 |
Ocak-Temmuz |
|
|
|
Kaynak:TÜİK |
|
|
2016 Ocak-Temmuz döneminde önemli ihracat kalemlerindeki gelişmelere bakıldığında, en büyük düşüşün sebzeler ve meyveler kalemlerinde yaşandığı, yine tekstil ve makinalarda da önemli gerileme olduğu görülmektedir.
3-İnşaat
Türk müteahhitleri tarafından Rusya’da bugüne kadar gerçekleştirilen toplam iş hacminin 52 milyar Doları bulduğu tahmin edilmektedir. Rusya’da Türk müteahhitlerine verilen iş alındı belgeleri açısından 2012 yılında 2,9 milyar, 2013 yılında 5,8 milyar, 2014 yılında 4 milyar, 2015 yılında ise yaklaşık 5 milyar Dolarlık bir hacim söz konusudur. 2016 yılında söz konusu rakamın yaptırımlar nedeniyle önemli ölçüde azalması beklenmektedir.
İnşaat sektöründe toplam iş hacmi |
|
Yıl |
Hacim, milyar dolar |
2012 |
2,9 |
2013 |
5,8 |
2014 |
4 |
2015 |
5 |
4-Doğrudan yatırımlar
Türkiye’nin Rusya’da, Rusya’nın ise Türkiye’de yaklaşık 10-12 milyar dolar tutarında yatırımı bulunduğu tahmin edilmektedir.
Rusya’da yaklaşık 2000 civarında Türk iştirakli firma bulunduğu tahmin edilmekle birlikte son dönemdeki gelişmeler çerçevesinde gerek vize ve diğer uygulamalardan kaynaklanan sorunlar ve gerekse firmaların ortaklık yapılarının değiştirilmesi gibi nedenlerle bu sayıda azalma beklenmektedir.
IV-RUSYA EKONOMİSİNDEKİ GELİŞMELER
|
2011 |
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
GSMH (milyon dolar) |
1.904.793 |
2.016.112 |
2.079.024 |
1.860.597 |
1.324.734 |
İşsizlik Oranı |
6,1 |
5,1 |
5,6 |
5,3 |
5,8 |
Büyüme oranı |
4,3 |
3,6 |
1,3 |
0,7 |
-3,7 |
Federal Bütçe Dengesi, %GDP |
0,8 |
-0,1 |
-0,5 |
-0,5 |
-2,4 |
Enflasyon Oranı |
8,5 |
5,1 |
6,8 |
7,8 |
10,7 |
Rezerv Fonu, milyar dolar |
25 |
62 |
87 |
88 |
46 |
Ulusal Refah Fonu, milyar dolar |
87 |
88 |
88 |
78 |
72 |
İhracat, milyar dolar |
515 |
528 |
523 |
497 |
393 |
İthalat, milyar dolar |
318 |
336 |
343 |
308 |
281 |
Ticaret Dengesi, milyar dolar |
196 |
192 |
182 |
189 |
112 |
Cari Açık, milyar dolar |
97 |
71 |
34 |
56 |
69 |
2016 yılının ilk yarısında büyüme oranı %-0,9 olarak gerçekleşmiş ve ekonomik daralma geçen yılın aynı dönemine kıyasla azalmıştır. Büyümenin ana unsuru olan hane halkı tüketimindeki olumsuz seyir sürmektedir. Yine yatırımlardaki negatif seyir devam etmektedir. Bu yılın ikinci yarısından itibaren pozitif büyümeye geçilmesi, yıl genelinde ise %0,5-%1 arasında küçülme olması beklenmektedir.
Özellikle petrol fiyatlarındaki gevşeme ve bütçe sorunları nedeniyle iktisadi aktörlerin beklentilerindeki toparlanma tam olarak gerçekleşememiştir. Hane halkı tüketimindeki gerileme ve sabit sermaye yatırımlarında 2016’nın ilk çeyreğinde görülen %9,9 oranında azalma söz konusu algıyı desteklemektedir.
Sanayi üretiminde Şubat ayından itibaren devam eden pozitif seyir Temmuz ayında (%-0,3) küçük ölçüde negatife dönmüş olmakla birlikte yılın tamamında sanayi üretimindeki artışın pozitif olarak gerçeklemesi beklemektedir.
Tüketici talebi açısından önem taşıyan reel ücretlerin geçen yıla kıyasla iyileştiği, Nisan ayındaki gerileme sonrasında pozitif seyrin devam ettiği görülmektedir (Temmuz:%0,6).
Perakende satışlardaki azalmanın yavaşladığı ve Haziran ve Temmuz aylarında sırasıyla %-5,9, %-5 değerini aldığı görülmektedir.
2016 yılı ilk yarısında ihracatta özellikle enerji fiyatlarının etkisiyle %30 oranında azalma meydana geldiği, dış ticaret fazlasının ise yarı yarıya azalarak 44 milyar dolara gerilediği görülmektedir.
Ticaret Dengesi (Milyon Dolar) |
|
|
|
2015 |
2016 |
İhracat |
181.602 |
128.369 |
İthalat |
92.328 |
83.610 |
Ticaret dengesi |
89.274 |
44.759 |
Ocak-Haziran
|
|
|
2016 Ocak-Mayıs döneminde federal bütçe açığı geçen yılın aynı dönemine kıyasla bir miktar kötüleşerek %3,8 seviyesinde gerçekleşmiştir. 2016 yılının ilk beş ayında federal bütçe gelirlerinde GSYİH’nın %3,3’ü oranında gerileme yaşanmıştır (%14,3). Harcamalarda ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla GSYİH’nın %1,9’u oranında gerileme olmuştur (%18,1).
Rezerv Fonu’nda yer alan rezervlerde 2016 yılı ilk yedi ayında 12 milyar dolar tutarında azalma meydana geldiği görülmektedir.
Fonlardaki gelişmeler, milyar dolar |
|
|
|
||
|
2012 |
2013 |
2014 |
2015 |
2016 |
Rezerv Fonu |
62 |
87 |
87 |
50 |
38 |
Refah Fonu |
88 |
88 |
78 |
72 |
72 |
1 Ağustos itibarıyla |
|
|
|
|
|
Rusya ekonomisindeki krizin dip noktasını geride bıraktığı, ancak toparlanma sürecinin zaman alacağı anlaşılmaktadır. Dünya genelindeki belirsizlikler ve ekonomik sorunlar da sürmektedir. Rusya açısından önem taşıyan petrol fiyatlarının seyri önemli olmakla birlikte uzun bir süre eski tüketim seviyelerine ulaşılamayacağı değerlendirilmektedir.