Avusturya'nın başkenti Viyana'da başlayan Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği'nin (OPEC) 174'üncü Olağan Toplantısı'nda petrol üretimini arttırma kararı çıktı.
Karar, Suudi Arabistan'ın ezeli rakibi İran'ı ikna etmesinin ardından alındı.

OPEC üyesi 14 ülkenin petrol bakanının iştirak ettiği toplantı, aslında petrol fiyatlarının artmasını sağlamak amacıyla alınan üretim kısıntısı kararının uzatılıp uzatılmayacağını görüşmek üzere düzenlenmişti.

Rusya'nın başını çektiği artış kararına göre, OPEC temmuz ayından itibaren günlük ortalama 1 milyon varil ilave üretim yapacak. Bu da küresel tedariğin yüzde 1 oranında artışı anlamına geliyor.

Ancak örgüt üyesi Irak, gerçek artışın günlük ortalama 770 bin varil olacağı görüşünde. Zira Irak'a göre, son dönemlerde üretimi düşen ülkeler kendi paylarına düşen kotayı doldurmakta zorlanacak.

Iraklı bakan her ne kadar isim vermese de bu açıklama ile siyasi gerilimlerin devam ettiği Libya, Angola ve Venezuela gibi ülkelerin kastedildiği şeklinde yorumlandı.

OPEC üyesi Suudi Arabistan ve İran arasında gerek üretim gerekse fiyat belirlenmesi konusunda keskin çizgiler bulunuyor.

Diğer yandan Viyana'daki toplantıda her ne kadar ortak karar alınmış olsa da günlü üretimde Suudi Arabistan'a münferit olarak kotayı aşmak için zımnen yeşil ışık yakıldı.

Bu da Riyad yönetiminin zaman zaman da olsa kendi üretim kotasını aşabileceği anlamına geliyor.

Toplantı öncesi Amerika Birleşik Devletleri, Çin ve Hindistan küresel ekonomiye zarar verebilecek olası bir petrol açığını önlemek için daha fazla üretim çağrısında bulunmuştu.

ABD Başkanı Donald Trump da Twitter hesabından, "Umarım OPEC üretimi arttırıp fiyatları da düşürür." şeklinde paylaşımda bulunmuştu.

Söz konusu çağrıya Suudi Arabistan olumlu yanıt verirken OPEC'in en büyük petrol üreten üçüncü ülkesi İran ve Latin Amerika ülkesi Venezuela şiddetle karşı çıkmıştı.

"OPEC, Trump'tan talimat almaz"
İran Petrol Bakanı Bijen Namdar Zengene de İran’ın en önemli önceliğinin şu anki petrol üretimini muhafaza ederek ülkesinin petrol üretim oranını artırmak olduğunu söyledi.

Zengene, ABD Başkanı Donald Trump’ın OPEC’e yönelik açıklamalarını eleştirerek, “OPEC olarak biz bağımsız bir kurumuz, biz burada Başkan Trump’tan talimat almak için bulunmuyoruz, biz Uluslararası Atom Enerji Ajansı gibi Başkan Trump’tan komut alıp onu uygulayan kurumlardan değiliz” diye konuştu.

OPEC üyesi ve OPEC üyesi olmayan üreticilerin bir araya geldiği öğleden sonraki toplantıda, 2016’nın Kasım ayında kararlaştırılan ve 173’üncü toplantıda 9 ay daha uzatılan petrol üretiminin azaltılması kararı ele alınmıştı.

Zira OPEC’in 2016’nın Mayıs ayında gerçekleştirdiği olağan toplantıda, yıllık petrol üretim seviyesinin günlük 1,2 milyon varil, Rusya'nın da aralarında bulunduğu OPEC üyesi olmayan ülkelerin de üretimlerini 600 bin varil düşürmesi konusunda anlaşmaya varılmıştı.

İran ve Suudi Arabistan petrol konusunda buzları eritti
Toplantı kapsamında İran Petrol Bakanı Zengene ile Suudi Arabistan Petrol Bakanı Falih, ikili görüşme gerçekleştirdi.

Suudi Arabistan'ın İran'ı ikna toplantısı olarak değerlendirilen ve olumlu geçtiği ifade edilen özel görüşmede iki ülke üretimin artışı konusunda uzlaşı sağladı.

Suudi Arabistanlı mevkidaşı ile yaptığı görüşme sonrasında gazetecilere açıklama yapan Zengene, görüşmede üretim artışına dair rakamların konuşulduğunu ve görüşmenin olumlu geçtiğini aktardı.

OPEC üyesi ülkelerden Suudi Arabistan ve OPEC üyesi olmayan petrol ihracatçısı ülkelerden Rusya, petrol üretiminin artırılması gerektiğini savunuyor.

İran ise petrol fiyatlarının düşmemesi için petrol arz dengesinin korunması gerektiğini öne sürerek, üretim seviyesindeki artışa karşı çıkıyor.

BAE: Petrol piyasalarının istikrarının korunması gerekiyor
Birleşik Arap Emirlikleri Enerji ve Sanayi Bakanı Suhail bin Muhammed el Mazrui, toplantı öncesi basın mensuplarına yaptığı açıklamada, "Kimin ne kadar üretim yaptığı ya da üretimini ne kadar artıracağından ziyade, petrol piyasalarının istikrarını korumamız gerekiyor. Geçen iki yılda inşa ettiklerimizi yıkmayacağız. Ayrım yapmaksızın herkesin güçlü bir şekilde çalışarak, anlaşmayı bir sonraki seviyeye taşımak için ihtiyatla hareket edeceğine inancım tam." değerlendirmesinde bulundu.

18 ay önce alınan kararın petrol piyasalarında sağladığı istikrarın, küresel pazarı da etkilediğini belirten Suhail bin Muhammed el Mazrui, petrol piyasalarında yeniden denge sağlanması sürecinin başarılı bir şekilde ilerlediğini söyledi.

Bu toplantı sonrasında OPEC ve dünya ekonomi pazarı arasındaki güvenin sağlamlaştırılacağını belirten Enerji ve Sanayi Bakanı, "Bugünkü toplantımızda petrol piyasalarını ilgilendiren tüm konular üzerine yoğunlaşacağız" diye konuştu.

Suudi Arabistan: OPEC politikanın dışında
Suudi Arabistan Petrol Bakanı Halid el-Falih de OPEC dışındaki üretici ülkelerin çalışmalarını yakından takip ettiklerini belirterek, "ABD’nin günlük 2 milyon varil üretimi var ve yedek kapasitesi çok yüksek. Ben Suudi Arabistan’ın yedek kapasitesinin 3-4 milyon varil olmasını istemiyorum." yorumunu yaptı.

İran’ın OPEC’in bugünkü toplantısında ABD’nin bu ülkeye yönelik yaptırımlarını kınaması yönünde talebinin olduğuna ilişkin bir soruyu yanıtlayan Halid el-Falih, OPEC’in on yıllardır politikanın dışında kaldığını, böyle bir durumun söz konusu olmadığını, OPEC’in asıl alanının ekonomik piyasalara yoğunlaşmak olduğunu söyledi.

reuters, aa