Rusya'nın saygın gazetelerinden Kommersant, "Ekonomik ısınmanın kaynakları hâlâ Merkez Bankası'nın kontrolü dışında" dedi.

Ekonomideki son gelişmeleri kaleme alan gazeteye göre, Merkez Bankası'nın kısa vadeli istikrarın ardından kaydettiği Kasım ayı enflasyon beklentilerindeki gözle görülür artış bir tesadüf gibi görünmüyor.

Kommersant, "Orta sınıftan işçilere ve en yoksul hanelere kadar nüfus yalnızca tüketimle yeni ilgilenmekle kalmıyor. Ama aynı zamanda bunun için kaynaklara sahip veya almayı bekliyor: talep, fiyatlarda gözlemlenen artış ve gelirde daha fazla artış beklentisiyle körükleniyor. Bu, Rusya Merkez Bankası'nı Aralık 2023'te tekrar faiz artırımına zorlayabilir." diye belirtti.

Gazeteye konuşan  bağımsız ekonomist Dmitriy Polevoy, "Kasım ayında enflasyon beklentilerindeki asıl artış tasarruf sahibi aileler arasında gerçekleşti. Yazdan beri rublenin çöküşü nedeniyle daha istikrarlı olmasına rağmen, görünüşe göre dayanıklı tüketim malları, ithalat ve araba fiyatları  ve döviz kuruyla birlikte yurt dışı gezileri arttı." diye dikkat çekiyor.

Gazeteye göre, ayrıca Merkez Bankası'na göre iki aylık bir aradan sonra Kasım ayında tüketici güven endeksinde artış gözlendi.

Kommersant, "Tasarruf için anın elverişlilik değerlendirmelerinin dengesi mevduat lehine kaymış olsa da, boş parayla ne yapmanın, tasarruf etmenin veya harcamanın daha iyi olduğu genel soruya verilen cevapların dengesi, neredeyse 2020 yılının Ağustos ayında olduğu gibi, en az 30'dan 21 puana düşmüştür. Ayrıca Merkez Bankası anketlerine göre Kasım ayında tüketici kredisi veya kredisi olan ailelerin payı Ekim ayındaki %37'den keskin bir şekilde %41'e (Mayıs 2022'den bu yana en yüksek seviye) yükseldi. Öncelikle gıda dışı ürünlerin veya arabaların satın alınması için." dedi.

Gazeteye göre, aynı zamanda Ekim ayı verilerine göre kredi-mevduat kanalının tüketici harcamaları (teminatsız tüketici kredilerindeki aylık artış ile nüfusun mevduattaki ruble fonları arasındaki fark), üzerindeki etkisini değerlendiren pek çok makroekonomist, bu kanalın tüketici faaliyetleri üzerindeki sınırlayıcı etkisine dikkat çekti. Faiz oranı artışı ve makro ihtiyati limitlerin sıkılaştırılması nedeniyle krediler yavaşlamış, hane halkı mevduatları faizlerle birlikte büyümüş, buna vadesiz hesaplardan vadeli mevduatlara fon transferi de eşlik etmiştir. Bu etkinin daha da yoğunlaşması ve tüketici harcamalarındaki büyüme oranının önümüzdeki aylarda azalması bekleniyordu.

Kommersant, "Ancak Ekim ayında, Avrupa İşletmeler Birliği'ne (AEB) göre, diğer gıda dışı ürünlerin tüketimi gibi binek otomobillere (özellikle üretimi sübvanse edilen Rus otomobillerine) olan talep de arttı. Ki SberIndex verileri de bunu kanıtlamakta" dedi.

Makroekonomik Analiz ve Kısa Vadeli Tahmin Merkezi' analistleri, Kasım ayı "Makroekonomik Eğilimler Analizi"nde "Belki de bu, daha fazla faiz artışı beklentisiyle 'kriz öncesi' kredi tüketiminin bir işaretidir" diye işaret etti.

Gazeteye göre, nüfusa verilen kredilerin muhtemel genişlemesi (hacim olarak artmasa bile), daha az varlıklı ailelerin tüketim seviyelerini korumaya yönelik talebinde bir artışa işaret ediyor olabilir.

Sçz konusu merkez in tahminlerine göre, Eylül 2023'te “yoksulların sepeti” fiyatlarında hızlı bir artış devam etti. Ki bu da sosyal politikanın etkinliğini azaltabilir ve yoksulluğun artmasına yol açabilir”: “yoksullar için enflasyona” göre düzeltilmiş emekli maaşları, 2022 yazından bu yana ilk kez Eylül ayında düşmeye başladı.

Kommersant, Tüketici duyarlılığı, işgücü sıkıntısı ve artan ücret ve ikramiye beklentileriyle destekleniyor." dedi ve şöyle ilave de etti: "Kasım ayında, Gaidar Enstitüsü tarafından incelenen sanayi şirketleri, Eylül ayındaki sembolik düşüşün ardından işe alım planlarını tamamen eski haline getirdi ve "maksimum "alt yaptırım"ı güncelledi. Bu göstergenin bakiyesi, Ocak 2022'deki artı 23 puanlık mutlak rekora karşı artı 22 puandır." dedi.

Söz konusu Enstitü uzmanları, "Sektör sadece rekor hızda işçi almaya hazır değil, aynı zamanda maaşlarını da rekor düzeyde artırmayı planlıyor. Kasım ayında, ücretlerde beklenen değişiklik dengesi, bu gösterge için 2014-2023'teki tüm izleme döneminin maksimum seviyesine ulaştı." diyor.

Gazete şuna da dikkat çekiyor: "Her ne kadar Kommersant son aylarda işe alım ve maaş artış planlarının hâlâ işgücü piyasasında gerçek tekliflere yeterince dönüştürülmediğini defalarca kaydetmiş olsa da, bu, özellikle işverenlerin istihdamı artırmak için fiili olarak başka bir yolu olmadığı için bunların tüketici duyarlılığı üzerindeki etkisini dışlamıyor."

Gazeteye göre, VTB Başkan birinci yardımcısı Dmitriy Pyanov, Merkez Bankası'nın enflasyonu istikrara kavuşturma hedefine henüz ulaşmadığına ve 15 Aralık toplantısında yeni bir faiz artırımı için birçok nedene sahip olduğuna inanıyor. Düzenleyicinin hedeflerine henüz ulaşılmadığını gösteren faktörler arasında yüksek kredi oranları, işgücü piyasasındaki durum, 2024'te ücret artışı beklentileri ve perakende tedarikçilerin “gelecek çeyrekte fiyatları çift haneli artırma niyetleri” yer alıyor. ”ve en önemlisi bütçe harcamalarını artırmayı planlıyor.

FUAD SAFAROV